KAFA TRAVMASI
Travmatik beyin hasarı (TBI) normal beynin fonksiyonlarının bozulmasına yol açan sarsıntı, çarpma ya da penetran kafa yaralanması olarak tanımla- nabilir. TBI kafaya bir cismin ani ve sert çarpması ile ya da kafatasını delerek beyin içerisine giren bir cisim nedeniyle ortaya çıkabilir. Belirtiler beyin hasarının süresine göre hafif-orta ya da ÅŸiddetli olarak tanımlanır. Hafif olgular mental durum ve bilinçte kısa deÄŸiÅŸikliklere neden olurken, ÅŸiddetli olgularda uzamış bilinç kaybı, koma ve hatta ölüm görülebilir.
45 yaÅŸ altındaki ölümlerin tüm dünyadaki en sık nedeni travmalardır ve kafa travmaları en sık izlenen ölümlü travma nedenlerinin başında gelmektedir. Hastaların %20 lik bölümü travma anında ya da saÄŸlık merkezine götürülürken kaybedilmektedir. Hastaneye ulaÅŸan hastaların ülkemizde bir bölümü yetersiz ÅŸartlar nedeniyle baÅŸka merkezlere sevk anında kaybedilirler.
Kafa travmaları toplam 15 puanlık bir skorlama sistemi ile (Glascow Koma Skoru) takip edilir. Hastanın doktoru tarafından muayenesi ile belirlenen bu skor, hastanın durumuna ışık tutar. 14-15 puandaki hastalar hafif travma hastaları, 9-13 arası puan alan hastalar orta kafa travması ve 8 puanın altında skor alan hastalar ağır kafa travması olarak sınıflandırılırlar. Ağır travma geçirmiÅŸ hastalar da tedaviye raÄŸmen mortalite %38 olarak bildirilmiÅŸtir.
Kafa travması sonrası konküzyon (beyin sarsıntısı), kontüzyon (beyin hasarı), epidural hematom (beyin zarı üzerinde kanama), subdural hematom (beyin zarı altında kanama), deplesyon fraktürleri (kafatası kemiÄŸinin travmaya baÄŸlı kırılarak beyine doÄŸru çökmesi) ortaya çıkabilir. Bu durumlar birlikte ve vücudun baÅŸka yerlerinde de travmaların eÅŸlik ettiÄŸi bir tablo ile beraber de karşımıza çıkabilir.
Travma cerrahisinde ameliyat kararı alındıktan sonra acil ÅŸartlarda hasta ameliyathaneye alınır ve kanamalı bölgenin üzerine tüm kanama alanine içerisine alabilecek bir insizyon yapılır. Kafa kemiÄŸi özel matkaplar ile açılır ve kaldırılır. Beyin zarı üzerinde, altında ya da beyin parankimi içerisindeki kan aspiratörlerle çekilerek, bipolar denilen yakıcı ale tile kanama kontrolü yapılır,. Zar açıldıysa tekrar dikilir. Kemik yerine konulur ve cilt dikilir.
Bu tip cerrahilerin olduÄŸu merkezlerde yoÄŸun bakım takibinin doktor tarafından yapılıyor olması ve yardımcı personelin eÄŸitimli olması ve yakın nörolojik takip yapıyor olması çok önemlidir.
KAFA TRAVMASI
